Boermarke
Waar komt de naam vandaan (en nog veel meer) over de Boermarke Ansen.
Wist u dat…….
Ansen een vereniging heeft die “Boermarke” heet?
In de agrarische sector algemeen bekend, maar bij de burger en zeker de jongere generatie die van buiten af gekomen is minder. De Boermarke Ansen is een van de 83 boermarke’s die Drenthe telt. De boermarke’s stammen uit de Middeleeuwen met dus een rijke historie. Dit is in jaren uitgedrukt rekbaar, maar toch met enig recht mogen we stellen dat de Boermarke’s de oudste agrarische vereniging zijn. Agrarisch ja, want het woord boermarke bestaat uit boer (spreekt voor zich) en marke is gezamenlijke grond. Met andere woorden gezamenlijke grond van de boeren.
Een boermarke heeft net als andere verenigingen een bestuur de zgn. “volmachten”. Voor Boermarke Ansen zijn dat Harm Tissingh, Rik Luning en Arend van Dijk. De functie van de Boermarke was vroeger uitgebreider dan tegenwoordig. In de begintijd moet het volgens oude verhalen zo geweest zijn dat ’s zomers vee gezamenlijk geweid werd op de mandelige grond. Grond die ook een “beheerder” kende (zal vast een andere naam gehad hebben) die als loon zijn eigen vee ook mocht weiden. Later toen de gronden meer op naam gezet werden kwamen er andere functies in beeld zoals het begaanbaar houden van zandwegen. De boeren werden dan aangezegd om “zaand te menn” van eigen “woeste” grond naar de betreffende zandwegen. Ook jachtverhuur en houtverkoop behoorden tot de taken. Het is beslist denkbaar dat vanuit het min of meer coöperatieve gedachtegoed van de boermarke’s later de paardenfondsen, veefondsen, dorsverenigingen, ijsverenigingen en de “braandkaste” zijn ontstaan, die op hun beurt weer de aanzet hebben gegeven tot het laten onstaan van de grote coöperaties die tegenwoordig hun werkgebied ver over de landsgrenzen laten gaan. We gaan terug naar de boermarke Ansen en wat zijn tegenwoordige de functies en het bezig.
Bij de jachtverhuur speelt de Boermarke een actieve rol in onderling overleg met de werktuigenvereniging “de Landman. Ook loopt sinds enige jaren het zgn. “bosproject”. Dit behelst het opknappen van bossen en houtopstanden van particuliere grondeigenaren met subsidiegelden van L.N.V. en toezeggingen van grote natuurinstanties. Het werk wordt uitgevoerd door werkvoorzieningschappen. Het z.g.n Zaand menn is al allang voorbij omdat de Boermarke alleen nog de openbare zandweg achter fam. Prikken bezit (van kerkdijk tot grote esweg_ met een strook bos ernaast. De grond achter de woning van fam. Mekkes is ook eigendom van de boermarke maar heeft niet meer de functie van zandweg en is in de R.A.K. (ruilverk. Administratief karakter) van de openbaarheid onttrokken. Deze grond wordt ’s zomers verhuurd aan de werktuigenvereniging als machinestalling. Verder zijn alle andere zandwegen in R.A.K op f 0,00h gezet en aan de gemeente toegedeeld. Ook is er nog een strook cultuurgrond die van de Anserweg naar de kleine esweg loopt en het fundament van de landbouwschuur aan de oostkant net raakt. Sinds een aantal jaren bestaat de vereniging van Drentse Boermarke’s waar Ansen ook lid van is. Op deze jaarvergaderingen komen allerlei zaken aan de orde die betrekking hebben op de moderne agrarische bedrijfsvoering. Door toedoen van de vereniging van Drentse Boermarke’s zijn er veel spoel en vulplaatsen tot stand gekomen. Ook bewerkstelligt deze vereniging kleinschalig boerennatuurbeheer. Kortom de boermarke’s zijn bejaarde verenigingen die goed meedraaien in de hedendaagse tijd en vaak een luisterend oor vinden bij kleine overheden.
Zaand menn: het mennen van paard en wagen met zand.
Arend van Dijk