Ansen duurzaamste dorp van ’t land
Het heeft de saamhorigheid in het dorp sterk bevorderd
Zes jaar geleden bedachten ze in Ansen al dat duurzaam de toekomst had. Binnenkort heeft het dorp uitsluitend groene stroom.
Dat ze in Ansen van aanpakken weten en aan de weg timmeren met hun duurzaamheidsplannen is de overheidsbestuurders niet ontgaan. Die hebben de daadkracht en het enthousiasme om het esdorp volgend jaar energieneutraal te maken, beloond met royale financiële tegemoetkomingen in de kosten die de dorpelingen daarvoor moeten maken. ,,Wij zijn met duurzaamheid en energie het actiefst van heel Nederland”, zeggen Allert Jan ter Wee, voorzitter van dorpsbelangen Ansen en Albert Smand, voorzitter van de Coöperatie EnergieKansen.
De belangenbehartigers van het dorp weten ook wel hoe het komt dat zij op de sympathie van de overheidsinstanties kunnen rekenen voor hun inzet voor de duurzaamheid. ,,Ze zetten hier in Ansen de schouders onder de projecten. We hebben kartrekkers en doeners. Doortrappen, dat gebeurt hier en dat zien ze ook bij de provincie en de gemeente”, is de nuchtere constatering van Smand en Ter Wee. ,,Het was ook de provincie die bij ons aanklopte en dat komt omdat wij met onze projecten nadrukkelijk aan de weg timmeren.”
Het moet gezegd, het vierhonderd inwoners tellende dorp heeft in de afgelopen jaren alles uit de kast gehaald vanaf het besluit in 2013 om van Ansen een energieneutrale gemeenschap te maken. Ze beseften terdege dat voor de leefbaarheid en toekomstbestendigheid wel wat gedaan moest worden. Dat begon ruim acht jaar geleden toen het café de deuren sloot, de school wegviel en dus belangrijke bindende factoren verdwenen. ,,Maar”, zegt Ter Wee, ,,van oudsher is Ansen een hechte kern en werd alles op alles gezet om weer een ontmoetingsgelegenheid voor het hele dorp te realiseren. Zo werd een oude boerderij omgebouwd tot een dorpshuis (Bastogne) waar nu veelvuldig gebruik van wordt gemaakt. ,,Want toen er niets meer was, waaierden de verenigingen uit over het dorp en werd er bijvoorbeeld vergaderd in schuren. Er was geen samenhang meer.” Dat veranderde door de realisering van het dorpshuis dat volgens Ter Wee en Smand voor 90 procent door vrijwilligers in de benen is geholpen. ,,Het heeft de saamhorigheid in het dorp sterk bevorderd.”
Aan de totstandkoming van het dorpshuis werd een vervolg gegeven met de oprichting van de werkgroep duurzaamheid, die zich aanvankelijk bezighield met het geven van voorlichting. Op informatieavonden kregen de dorpelingen te horen hoe woningen het beste geïsoleerd kunnen worden en wat de voordelen zijn van zonnepanelen en led-verlichting. ,,Dat heeft wel geholpen om de mensen warm te krijgen voor de energieprojecten”, stelt Smand. Zo ontstond ook het idee om Ansen in 2020 energieneutraal te maken.
Het eerste en tegelijkertijd grote energieproject heette Rheebruggen, het landgoed nabij Ansen waar eigenaar Het Drentse Landschap vleeskoeien houdt middels biologisch beheer. Op het dak van de potstal en het woonhuis zijn honderden zonnepanelen aangebracht, die gezamenlijk 250.000 kWh per jaar opleveren. Hiermee is nu ongeveer een kwart van de energiebehoefte in Ansen gedekt. Zowel Het Drentse Landschap als de provincie neemt zijn deel in de financiering van het project. Ansen is nu ook bezig met de aanleg van een zonneweide en met het andere project moet deze samen voor een opbrengst van 700.000 kWh zorgen. ,,Als de zonneweide klaar is, zijn wij een van de weinige plaatsen die het stroomverbruik binnen de eigen grenzen helemaal groen hebben”, zeggen de beide voorzitters met gepaste trots. Voorts is er de ambitie om van Ansen een energie-eiland te maken waarbij lokaal de energie wordt opgewekt en verbruikt.
Een project, dat ook breed wordt gedragen en inmiddels is afgerond, is het straatverlichtingsplan, sluitstuk van ‘Ansen Veilig’. In de bebouwde kom en daaromheen is een fraai model straatlantaarns geplaatst met duurzame led-verlichting. De lichtsterkte kan worden aangepast buiten de spitsuren. Hiervoor ontving Ansen een geldelijke bijdrage van de gemeente De Wolden, de stichting Ruinen 1865 en Dorpsbelangen.
De aspiraties om Ansen te vergroenen zijn niet alleen bij het opwekken en verbruiken van stroom gebleven. Nog dit jaar wordt er een biogasinstallatie – het is een proef – in gebruik genomen achter een boerderij aan Om de Kamp in combinatie met een zonneweide. In deze vergistingsinstallatie wordt groen gas uit poep en pies van de dorpsbewoners geproduceerd. De proef duurt maximaal drie jaar. Dit gebeurt in samenwerking met de provincie, het waterschap, gemeente, Rendo, Enexis en uiteraard de energiecoöperatie EnergiekAnsen.